GIÁO DỤC SỨC KHỎE - TÌM HIỂU BỆNH ĐẬU MÙA KHỈ
I.
Đậu mùa khỉ là gì?
Đậu mùa khỉ là một căn bệnh hiếm gặp,
do virus có “họ hàng” với bệnh đậu mùa phổ biến gây ra. Người mắc bệnh thường có các triệu chứng
như phát ban, sốt, đau đầu,…
Hầu hết những người nhiễm bệnh đều hồi
phục sau vài tuần, tỷ lệ tử vong không cao. Tuy vậy, các yếu tố nguy cơ dẫn đến
bệnh diễn tiến nặng, khả năng tử vong cao bao gồm: người mắc bệnh có tiếp xúc
lâu dài với virus, trẻ em, người có hệ miễn dịch kém,….
II.
Đậu mùa khỉ lây qua đường nào?
Bệnh đậu mùa khỉ có thể lây trực
tiếp khi tiếp xúc với máu, chất lỏng trong cơ thể, giọt bắn đường hô hấp, vết
thương trên da hoặc niêm mạc của người bệnh (hoặc của động vật mắc bệnh).
Ngoài ra, ăn thịt động vật bị nhiễm bệnh,
tiếp xúc với các vật dụng của người bệnh (chăn ga gối nệm, khăn mặt, quần áo,…)
hoặc tiếp xúc với các tổn thương da của người bệnh cũng có thể khiến một người
bị nhiễm bệnh đậu mùa khỉ. Vì thế, nếu sống chung với người đang mắc bệnh
đậu mùa khỉ thì khả năng nhiễm bệnh thường khá cao.
III.
Nguyên nhân gây bệnh đậu mùa khỉ
Cho đến thời điểm hiện tại thì khỉ
không phải là tác nhân dẫn đến bùng phát dịch bệnh này. Theo WHO, nhiều khả
năng loài gặm nhấm chính là nguồn lây lớn nhất nhưng vẫn chưa thể xác định
chính xác.
Bệnh đậu mùa khỉ do virus
thuộc chi Orthopoxvirus gây ra
IV.
Các triệu chứng của bệnh đậu mùa khỉ
1.
Thời gian ủ bệnh
Sau khi nhiễm virus gây nên bệnh đậu
mùa khỉ thì thời gian ủ bệnh có thể từ 5 đến 21 ngày, tức là sau thời gian
đó các triệu chứng đầu tiên của bệnh mới bắt đầu xuất hiện. Một số trường hợp,
thời gian ủ bệnh kéo dài trong khoảng từ 7 đến 14 ngày.
2.
Triệu chứng bệnh đậu mùa khỉ
Các triệu chứng xuất hiện đầu tiên khi
một người mắc bệnh đậu mùa khỉ bao gồm:
- Sốt (thường là triệu chứng bệnh đầu
tiên)
- Đau đầu dữ
dội
- Đau mỏi lưng và các cơ
- Ớn lạnh
- Mệt mỏi uể oải
- Nổi hạch
Sau khi có biểu hiện sốt, người bị bệnh
đậu mùa khỉ có thể bị phát ban sau đó từ 1 đến 3 ngày. Các dấu phát ban có
thể xuất hiện ở:
- Trên khắp gương mặt (95% bệnh nhân mắc bệnh
đậu mùa khỉ đều phát ban trên mặt)
- Lòng bàn tay, bàn chân (tỷ lệ phát
ban ở lòng bàn tay, bàn chân cũng tương đối cao, lên đến khoảng 75%)
- Miệng
- Mắt (bao gồm cả giác mạc và kết mạc)
- Cơ quan sinh dục
Các nốt phát ban ban đầu chỉ hơi sần
trên bề mặt da và sau đó phát triển nghiêm trọng hơn, trở thành mụn nước, sưng
to rồi dần chuyển sang mụn mủ rồi mới khô lại, đóng vảy và xẹp xuống. Thông thường,
các triệu chứng bệnh đậu mùa khỉ sẽ kéo dài từ 2 đến 4 tuần rồi tự khỏi,
người bệnh không cần thực hiện các biện pháp điều trị đặc biệt.
V.
Phòng ngừa bệnh đậu mùa khỉ
- Tránh tiếp xúc với động vật có nguy
cơ nhiễm virus gây bệnh đậu mùa khỉ (động vật bị bệnh, động vật chết ở
những khu vực xảy ra bệnh đậu mùa khỉ, động vật nghi ngờ nhiễm bệnh,…).
- Thực hiện ăn chín, uống sôi. Chỉ ăn
các loài động vật rõ nguồn gốc xuất xứ, đã qua kiểm định.
- Tránh tiếp xúc với người có nguy cơ mắc
bệnh. Không chạm vào các vật dụng của người có nguy cơ nhiễm bệnh.
- Cách ly người có triệu chứng bệnh/có
nguy cơ nhiễm bệnh.
- Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và
nước hoặc sử dụng dung dịch vệ sinh tay có chứa cồn, đặc biệt là khi vừa tiếp
xúc với người khác.
- Tiêm vaccine phòng bệnh đậu mùa. Chưa
có vaccine ngừa bệnh đậu mùa khỉ nhưng việc tiêm vaccine phòng bệnh đậu
mùa có thể làm giảm đến 85% nguy cơ mắc bệnh đậu mùa khỉ.
- Nâng cao ý thức phòng tránh dịch bệnh.
Thường xuyên cập nhật các thông tin bệnh.
Thường xuyên rửa tay giúp hạn chế
nguy cơ mắc bệnh đậu mùa khỉ